Verzorgen van jouw Kat: Wanneer weet je of je het goed doet ?​

Je Kat verzorgen kan een helskarwei worden als je niet weet wat je moet doen.
Dit blogartikel gaat over de dagelijkse zorg voor je harige vriend. Dat je een kat te eten moet geven, zullen de meeste mensen wel begrijpen. Maar minstens net zo belangrijk is het om zijn vacht in topconditie te houden. Waarom eigenlijk en hoe doe je dat? Lees snel verder! 

Na het lezen van mijn blogartikel ben je weer een stap verder om jouw Kat een zo goed mogelijk leven te geven 🙂

De vacht van je kat in topconditie houden

Dit blogartikel gaat over de dagelijkse zorg voor je harige vriend. Dat je een kat te eten moet geven, zullen de meeste mensen wel begrijpen. Maar minstens net zo belangrijk is het om zijn vacht in topconditie te houden. Waarom eigenlijk en hoe doe je dat? Lees snel verder!

Je kat te eten geven

Katten zijn carnivoren, oftewel vleeseters. Biologisch gezien betekent dat niet dat ze vlees eten gewoon gezellig of lekker vinden, zoals mensen, maar dat ze het echt nodig hebben om alle noodzakelijke voedingsstoffen binnen te krijgen. Alles aan een kat zegt ‘jager’, van zijn klauwen en snijtanden tot de manier waarop zijn lichaam is gebouwd om een vogel of muis stilletjes te besluipen en uit te schakelen. Sommige huiskatten gaan nog steeds graag op jacht, maar er zijn er nog maar weinig die het doen om te overleven. Vrijwel elke kat eet tegenwoordig commercieel vervaardigd, hoogwaardig kattenvoer.

Basale voedingsbehoeften

Om je huisdier gezond te houden, zijn er veel verschillende elementen (ongeveer zestig) nodig, die allemaal samenwerken om het kattenlichaam te laten werken zoals het hoort te werken. In de volgende paragrafen lees je hier meer over.

Eiwitten

Als carnivoren hebben katten een hoge eiwitbehoefte; meer dan twee keer zo veel per halve kilo lichaamsgewicht als honden of mensen. Kittens hebben zelfs nog een kwart meer nodig om de snelle groei te ondersteunen.

Verbruikt eiwit geeft aminozuren, die je kat opnieuw samenstelt in de proteïnedelen van zijn lichaam. Alle dieren hebben deze voedingsstoffen nodig. Sommige aminozuren, de zogeheten niet-essentiële, worden gesynthetiseerd in het lichaam van de kat; andere aminozuren, de essentiële, moeten worden verkregen uit voeding. Afwisseling is het belangrijkste wat eiwitbronnen betreft. Een combinatie van vlees, gevogelte, vis, melkproducten en andere eiwitbronnen zorgt ervoor dat je kat alle essentiële aminozuren krijgt die hij nodig heeft.

Eiwitten zitten in zowel dierlijk als plantaardig materiaal en varieert in verteerbaarheid, oftewel de hoeveelheid eiwit die je kat opneemt in zijn lichaam. Vlees, gevogelte, melkproducten en eieren zijn zeer goed verteerbaar voor een kat en zijn daarom eiwitbronnen van hoge kwaliteit; andere delen van dieren, zoals veren, snavels en botten, zijn niet zo goed verteerbaar. Graan ligt ergens in het midden wat verteerbaarheid betreft.

Koolhydraten

Koolhydraten en zetmeel zijn een bron van energie, maar zijn niet per se nodig om te overleven. In de natuur zal een katachtige nauwelijks koolhydraten in zijn dierlijke prooien aantreffen.

Dit wil niet zeggen dat katten de koolhydraten in commercieel kattenvoer niet kunnen gebruiken. Dat is maar goed ook, want deze plantaardige producten zijn qua gewicht de grootste component van de meeste commerciële kattenvoeders. Enzymen in de lichamen van katten breken af en zetten de suikers en complexere koolhydraten om in voedingsstoffen die ze kunnen gebruiken.

De vezels in commerciële voeding helpen de afvalstoffen door het spijsverteringssysteem af te voeren en helpen constipatie en obstipatie (volledige verstopping) te voorkomen. Daarom is het goed om een kat met haarballen pompoen uit blik te geven.

Vetten

Als mens krijg je tegenwoordig al snel te veel vet binnen, maar voor katten ligt dat anders. In commercieel kattenvoer zit een redelijk hoog percentage vet om de eetlust van een kat op te wekken. Dierlijke vetten bevatten daarnaast essentiële vetzuren die katten niet uit plantaardige bronnen kunnen halen. Vet is ook essentieel voor de opname en het transport door het lichaam van bepaalde vitaminen.

Geef je kat geen hondenvoer. Honden kunnen essentiële vetzuren vormen uit plantaardige bronnen; katten niet. Het eiwitgehalte in hondenvoer is ook te laag voor de gezondheid van je kat. Ook zit er in het meeste hondenvoer te weinig taurine om aan de behoeften van je kat te voldoen.

Natuurlijk is kattenvoer dus ook niet goed voor je hond. Het hogere eiwitgehalte kan problemen opleveren voor oudere honden met nierproblemen en het hoge vetgehalte draagt bij aan zwaarlijvigheid en kan diarree veroorzaken.

Vitaminen

Vitaminen worden onderverdeeld in twee categorieën: wateroplosbaar en vetoplosbaar. Beide soorten zijn belangrijk voor de gezondheid van je kat. Wateroplosbare vitaminen zijn onder andere de B-vitaminen, niacine, panthotheenzuur, foliumzuur, biotine, choline en vitamine C. Vetoplosbare vitaminen zijn vitamine A, D, E en K. Katten hebben ook dierlijke producten nodig om vitamine A binnen te krijgen, omdat katten deze vitamine niet uit caroteen kunnen vormen.

Op olie gebaseerde middeltjes tegen haarballen kunnen de opname van vetoplosbare vitaminen stopzetten. Dit is de reden waarom je ze niet op regelmatige basis moet geven zonder eerst met de dierenarts te overleggen.

Mineralen

Minerale voedingsstoffen die je kat nodig heeft, zijn onder andere kalium, magnesium, zink, calcium, ijzer, fosfor, natrium en chloride. Net als vitaminen vormen ze een klein deel van het dieet van je kat, maar in de juiste hoeveelheden zijn ze essentieel voor een goede gezondheid.

Het belangrijkste van vitaminen en mineralen is dat je kat precies zoveel moet krijgen als hij nodig heeft. ‘Hoemeer, hoe beter’ gaat niet op voor vitaminen (en ook niet voor veel andere voedingsstoffen trouwens). Sterker, een teveel aan vitaminen en mineralen kan gevaarlijk zijn. Dit is de reden waarom je je huisdier geen supplementen moet geven, tenzij je eerst met de dierenarts hebt overlegd. Overtollige hoeveelheden wateroplosbare vitaminen worden via de urine afgescheiden, maar vetoplosbare vitaminen kunnen zich ophopen tot giftige niveaus.

KAN EEN KAT VEGETARIËR ZIJN?

Mensen kunnen prima gedijen op een vleesloos dieet, maar leg deze keuze niet op aan je kat. Naast taurine vereisen katten nog een stuk of wat andere voedingsstoffen, zoals vitaminen, vetzuren en aminozuren. Veterinaire voedingsdeskundigen noemen deze stoffen essentieel omdat ze niet kunnen worden geproduceerd in het lichaam van een kat en moeten worden verkregen uit een externe bron, dat wil zeggen uit dierlijke celweefsels.

Het juiste voer kiezen

Nu je weet welke voedingsstoffen je kat nodig hebt, moet je keuzen maken wat betreft het soort voer en het merk.

Droogvoer of blikvoer?

Kattenvoer is er in verschillende vormen, elk met zijn voor- en nadelen:

Deze variëteit, ook wel brokjes genoemd, zit in een doos of zak, is goedkoper dan andere soorten. Je kunt een bakje vullen met brokjes en gewoon laten staan, waardoor je kat ook te eten heeft als je hem langer dan een paar uur alleen moet laten. Droogvoer helpt ook tandsteen te voorkomen. Katten zijn echter niet zo gek op droogvoer als op een net geopend blikje vlees.
Katten zijn er gek op, maar het is duur omdat je in feite betaalt voor heel veel water. Blikvoer is ongeopend zeer lang houdbaar, maar na opening kan je kat al na een halfuur besluiten dat het niet meer vers genoeg is. Blikvoer is een uitkomst als je kat vanwege tandproblemen nog moeilijk droogvoer kan eten.
Semi-moist. Een middenweg tussen droogvoer en blikvoer wat eenvoud van gebruik en prijs betreft.

Aangezien droogvoer goedkoper is en blikvoer lekkerder, is regelmatige afwisseling het prettigst voor je kat en voor je portemonnee.

WELK MERK?

In principe zijn alle merken kattenvoer die je in de supermarkt, bij de dierenspeciaalzaak of bij de dierenarts kunt krijgen, goed. De bekende merken doen voortdurend uitgebreide tests om te zorgen dat hun producten alle noodzakelijke voedingstoffen bevatten én dat katten ze lekker vinden. Zolang er woorden als ‘volledig’ of ‘uitgebalanceerd’ op het etiket staan, kun je ervan uitgaan dat je kat alles binnenkrijgt wat hij nodig heeft.

ER ZIJN EEN PAAR UITZONDERINGEN:

Kittens hebben meer vet en eiwitten nodig dan volwassen katten. Van bijna elk A-merk kattenvoer is er ook een variant speciaal voor kittens. Als je dat niet kunt vinden, of je kitten haalt er zijn neus voor op, dan is een voer voor ‘alle leeftijden’ ook prima.
Oudere katten doen het uitstekend op normaal voer voor volwassen katten, maar merk je dat hij te dik wordt door een gebrek aan lichaamsbeweging, dan kun je voer kopen speciaal voor oudere katten.

Kies geen merkloze producten of huismerken, tenzij je zeker weet dat het voer op dezelfde manier is gemaakt als een A-merk. Sla trendy merken van onbekende fabrikanten over, want zij bieden gewoon te weinig garanties.

Variatie kan nooit kwaad. De beste manier om ervoor te zorgen dat je kat alle benodigde voedingsstoffen krijgt, is door hem verschillende soorten voer van verschillende A-merken te geven, zoals gevogelte, rund en vis. Door het eten te varieren, zorg je er ook voor dat hij niet ‘verslaafd’ raakt aan één soort (dat van de markt kan worden gehaald). Alleen als je kat gevoelig is voor veranderingen in zijn dieet (weigeren te eten, diaree of overgeven), kun je bij één soort en één merk blijven.

Drinken

Water (schoon, vers en altijd beschikbaar) is essentieel voor bijna elk proces in het kattenlichaam, dat voor 70 procent uit water bestaat. De cellen van levende wezens kunnen niet overleven zonder water. Voedingsstoffen worden vervoerd en afvalstoffen verwijderd door water. Een kat kan als het moet een paar weken zonder eten, maar zonder water overlijdt hij al binnen enkele dagen.

Zorg er altijd voor dat er water staat en moedig je kat aan om te drinken door het bakje schoon te houden en het water vers. Houdt jouw kat alleen van stromend water? Laat hem dan gerust uit de kraan drinken. Er bestaan ook dierenfonteintjes die het water continu recyclen, zodat een kieskeurige kat denkt dat het vers is.

Moeten katten koeienmelk drinken? Helemaal niet, hoewel een kleine dosering van het witte spul op zijn tijd zeer wordt gewaardeerd, tenzij ze lactose-intolerant.

Wanneer te eten geven?

Veel mensen laten een bakje droogvoer klaarstaan, zodat de kat kan eten als ze honger heeft. Dat is prima, maar doe dit niet als je kat overgewicht heeft of op een bepaald dieet is, als je meerdere katten hebt die verschillend voer moeten eten, of als je een hond hebt die kattenbrokjes ook lekker vindt. Blikvoer kun je het beste op een vaste tijd geven.

HOE ZIT HET MET DE ZELFGEMAAKTE MAALTIJD ?

Sommige kattenbaasjes geven hun dier geen voer uit de winkel, maar maken zelf iets van vers vlees of andere eiwitbronnen, granen, groenten, vitaminen en mineralen. Wij vinden dit eerlijk gezegd niet zo’n goed idee, omdat je ontzettend veel moet weten van de voedingsbehoeften van de kat om haar elke dag weer een uitgebalanceerd maaltje voor te zetten.

Verwen je kat!

Het kan geen kwaad om je kat af en toe iets lekkers te geven, zoals kattensnacks uit de dierenwinkel of een hapje van je bord. Bovendien kan het heel handig zijn als je hem iets wilt leren. Je moet wel aan enkele zaken denken:

Alles met mate. Geef niet te veel lekkers. Je kat moet het grootste deel van zijn calorieën halen uit kattenvoer van hoge kwaliteit, volledig en gebalanceerd.
Vermijd bepaalde soorten eten. Geef je kat geen sterk gekruid eten. Daarvan kan zijn spijsvertering in de war raken, wat kan leiden tot diarree of overgeven. Pas vooral op voor uien: die kunnen bij katten ernstige bloedproblemen veroorzaken. Als je babyvoeding gebruikt om een zieke kat te verplegen (natuurlijk alleen onder toezicht van de dierenarts), controleer dan of er ui in zit.
Geen menseneten. Als je je kat weleens iets lekkers geeft van je eigen bord, moet je niet klagen dat hij opdringerig wordt telkens als je aan tafel gaat. En als je kat moet afvallen, moet je hem helemaal geen tussendoortjes geven.

Eigenlijk heeft een kat geen snacks of snoepjes nodig. Aai hem of speel met hem; daar doe je hem een groter plezier mee dan met overdreven veel snacks.

Eetproblemen oplossen

Meestal hoef je niet veel meer te doen dan een goed voer kiezen, maar in het geval van katten die te dik of te mager zijn, moet je de situatie goed in de gaten houden.

Een gezonde kat weegt gemiddeld tussen de 3,5 en 4,5 kilo, hoewel sommige rassen lichter zijn (zoals de Singapura) en andere weer zwaarder (zoals de ragdoll). Je kunt aan de hand van zijn ribben controleren of je kat een goed gewicht heeft: als ze te prominent zijn, is je kat te mager en als ze te moeilijk te vinden zijn, is je kat te vet. In het ideale geval zijn de ribben van je kat bedekt met een laagje vet, maar moet je zijn ribben gemakkelijk kunnen voelen als je je handen op hem legt.

De te zware kat

Overgewicht is een groot probleem bij katten; vier van de tien katten die in de dierenartspraktijk komen, zijn te zwaar. Een kat met overgewicht is vatbaar voor een heleboel verwante problemen, waaronder diabetes, gewrichts- en peesproblemen, ademhalingsproblemen en zelfs huidproblemen bij uitzonderlijk dikke katten die zichzelf niet meer goed kunnen verzorgen.

Helemaal geen eten meer geven is een slechte manier om een dikke kat te laten afvallen. In tegenstelling tot honden of kinderen, die vanzelf wel gaan eten als ze honger krijgen, kunnen katten overlijden aan uithongering. Ook zijn uitgehongerde katten vatbaar voor een ernstig en vaak fataal leverprobleem: hepatische lipidose.

Overleg met de dierenarts over de juiste hoeveelheid voer voor je te dikke kat en geef hem zo veel mogelijk beweging.

De kieskeurige kat

Sommige katten lusten alles, andere zijn juist heel kieskeurig. Afwisseling tussen verschillende soorten voer van verschillende merken kan helpen, net als het voer een beetje opwarmen of soms blikvoer geven in plaats van brokjes.

Bedenk echter wel dat je kat misschien niet zo kieskeurig is als je denkt. Als je de hele dag een bakje met brokjes laat staan, kun je de indruk krijgen dat hij niet veel eet. Hij kan echter kleine hapjes nemen op momenten dat jij niet kijkt. En als je kat veel buiten is, haal hij zijn eten misschien ergens anders vandaan!

Kieskeurigheid is geen reden tot zorg zolang je kat geen gewicht verliest. Een paar ons meer of minder is geen ramp, maar bij meer dan dat moet je de dierenarts bellen. Gewichtsverlies is een van de eerste aanwijzingen dat er iets mis is met je kat.

Bovenstaande Afbeelding:  Een kat met de juiste hoeveelheid vet ziet er mooi gestroomlijnd uit, zoals de kat bovenaan; te knokig (linksonder) en te vet (rechtsonder) kunnen op gezondheidsproblemen duiden.

GROENVOER OM AAN TE KNABBELEN

Veel katten houden van grazen. Sommige doen het voor de vezels, andere omdat hun buikjes van streek zijn en weer andere vinden het gewoon lekker. Verwen ze door veilige planten neer te zetten waarvan ze mogen eten. Dit zijn een paar toppers:

Kattenkruid en valeriaan. De meeste mensen weten wat voor verbazingwekkend effect kattenkruid heeft op (sommige, niet alle) katten, maar niet veel mensen weten dat ook valeriaan (Valeriana officinalis) de zinnen van een kat prikkelt. Poot deze planten op kattenveilige plekken, anders trekt je kat ze eruit! Als de plant groot genoeg is, kun je er een paar takjes van afknippen en aan je kat geven.
Alfalfa, rogge en tarwe. Zet een paar plantjes op een zonnig plekje en laat je kat ervan grazen zoveel als hij wil.
Peterselie en tijm. Nog een favoriet. Deze planten kunnen zowel binnen als buiten staan.

Niet alle planten zijn echter goed voor katten

Goede vachtverzorging

Een gezonde vacht beschermt een kat tegen de elementen en helpt haar zich te verbergen bij het jagen. Instinctief weet ze hoe belangrijk elk haartje is en daarom besteedt ze een groot deel van haar tijd aan het verzorgen van haar vacht. Ze trekt het dode haar eruit en herstelt orde en glans met haar ruwe tong.

Als je kat dat zelf al doet, dan ben jij toch niet meer nodig? Jawel. Als jij de vacht en de nagels van je kat goed verzorgt, blijft ze gezonder en krijgen jullie een sterkere band. Sommige katten hebben een vacht die ze niet alleen kunnen verzorgen, zoals de pers met zijn de lange, zijdeachtige haren.

De vacht, de perfecte bekroning

De vacht van je kat isoleert bij koud én warm weer. De oorspronkelijke vachttekening van katten is de tabby. Deze tekening komt nog steeds veel voor en is voor een kat perfect om zich in de schaduwen van een grasland of bosgebied te verstoppen.

Katten kunnen drie soorten haar in hun vacht hebben:

Donsharen
Kroonharen
Dekharen

Het donshaar is het kortste, fijnste en zachtste haar. Het kroonhaar is het ruwste en het dekhaar oftewel de primaire haren is het langste. (De snorharen vormen trouwens een speciale vierde categorie, de vibrissae.) Niet alle katten hebben alle drie de soorten. De sphynx heeft alleen donsharen. De cornish rex heeft alleen kroonharen en donsharen. De kroonharen zijn meestal korter dan de dekharen (en langer dan de donsharen). En bij een ras als de blauwe rus zijn de kroonharen en dekharen even lang: een dubbele vacht.

Waarom katten hun vacht verzorgen

Katten doen hun best om elk haartje op de juiste plek te houden en dat doen ze echt niet alleen omdat ze het uiterlijk zo belangrijk vinden. Hij maakt daarmee zijn vacht weerbestendig, brengt zijn eigen geur aan (en verwijdert andere geuren), en verwijdert parasieten. En als katten elkaar likken, is dat goed voor de onderlinge band.

Als de kat dat allemaal zo goed kan, waarom zou jij dan helpen? We kunnen wel een paar redenen verzinnen: je zorgt ervoor dat de kat haren kwijtraakt op de plek en op het moment waarop jij dat wilt, je voorkomt haarballen, en het is natuurlijk gewoon gezellig. Ook kan voorzichtige blootstelling aan de katttenvacht een gunstige uitwerking hebben op allergieën.

Benodigdheden voor vachtverzorging

Je hebt enkele dingen nodig om de vacht van je kat schoon en netjes te houden. Wat je moet kopen, hangt af van het vachttype:

Katten met kort en middellang haar. Begin met minimaal twee kammen van roestvrij staal: een vlooienkam, met dicht op elkaar staande tanden, en een kam met tanden die iets verder uit elkaar staan om dood haar, kleine klitten en vuiltjes te verwijderen. Je kunt ook een borstelhandschoen kopen, met rubberen noppen in de handpalm zodat je tegelijk kunt aaien en borstelen.
Rassen met krullend haar. De benodigdheden hangen af van de hoeveelheid vacht die het dier heeft. Sommige krulharigen hebben alledrie de soorten haar (donsharen, kroonharen en dekharen) en dus een ‘normale’ vacht behalve dat hij gekruld is. Je hebt dan dezelfde spullen nodig als voor een kat met kort of middellang haar. Andere katten hebben bijna alleen donsharen en kroonharen. Dan heb je een vlooienkam en een zachte babyborstel nodig.
Langharige katten. Koop een pinborstel (ziet eruit als een speldenkussen), een medium of grove kam en een fijne kam. (Een vlooienkam heeft weinig nut, omdat het bijna onmogelijk is om zo’n kam door het haar te halen.) Je hebt ook talk- of babypoeder nodig tegen klitten.

Verder heb je voor alle katten shampoo nodig. Kies een shampoo speciaal voor katten of gebruik babyshampoo. Voor lang, zijdeachtig haar is een crèmespoelig ook een goed idee..

Gebruik voor je kat geen hondenshampoos met vlooienbestrijdingsmiddelen erin; die zijn giftig. Je kunt wel vlooienshampoo speciaal voor katten kopen, maar het is niet echt nodig: met een normale shampoo spoel je de vlooien net zo goed door het afvoerputje.

Het belang van geduld

Je kat iets laten doen wat hij niet wil, is een onmogelijke zaak. Als je wilt dat hij de verzorging van zijn vacht toelaat (of zelfs leuk vindt), moet je zo jong mogelijk beginnen en rustig aan beginnen: doe niet ineens alles tegelijk. Beloon hem met lekkers en aandacht als hij rustig blijft, en weet ook wanneer je moet ophouden!

Houd nooit een kat vast die geïrriteerd begint te raken. De meeste katten reageren heel explosief als ze zich in het nauw gedreven voelen. Je kunt een boze kat het beste haar zin geven en het later nog een keer proberen. Heeft je kat last van een teken?  Lees dan onze artikel over: de beste tekentangen voor elke kat.

Hoe vaak ?

De tijd die je aan het haar van je kat moet besteden, hangt voornamelijk af van het soort vacht dat je kat heeft. Met hun lange, zijdeachtige haar moeten perzen of himalayans dagelijks worden geborsteld, gekamd en ontklit. Verder moeten ze regelmatig in bad en moeten ze af en toe zelfs door een professionele trimmer onder handen worden genomen. Andere langharigen, zoals de maine coon, hebben een vacht die niet heel snel klit, maar deze katten hebben wel meer aandacht nodig dan kortharigen of rassen met fijn haar, zoals de cornish rex.

Katten met middellang of kort haar kunnen volstaan met een wekelijkse borstelbeurt en af en toe een bad (vaker als je allergisch bent of als je het heel vervelend vindt om overal haar te vinden). Voor de meeste katten hoef je het alleen maar te doen om ervoor te zorgen dat het haar niet kan gaan klitten en dat het achterwerk schoon blijft.

Kammen en borstelen

Katten met kort, middellang en krullend haar zijn een makkie om te verzorgen als de kat eenmaal is gewend aan het idee om te worden aangeraakt met borstels en kammen. Haal de kam door het haar, volg met de borstel of de borstelhandschoen, doe een stapje naar achteren en bewonder de glans!

Een voordeel van kortharige katten: je kunt een vlooienkam gebruiken. Vlooienkammen hebben tanden die heel dicht bij elkaar staan waarmee je de kleine bloedzuigers kan vangen daar waar ze eten: op je kat. Kam eerst met de fijne kam en gebruik daarna de vlooienkam. Kam steeds een heel klein stukje tegelijk en gooi de beestjes in een bak met warm zeepwater. Als je klaar bent, spoel je de vlooien weg. Je moet echter niet denken dat je het vlooienprobleem oplost met alleen kammen.

Bij langharige katten is een vlooienkam moeilijk te gebruiken. De vachtverzorging is dan ook iets gecompliceerder. Eerst verdeel je de vacht van je kat in secties en kam je het haar rustig en voorzichtig met de medium of grove kam. Doe dan hetzelfde met de fijne kam. Vervolg met een borstelbeurt en pak steeds een klein stukje aan met de pinborstel. (Borstel eerst tegen de richting in en daarna met de richting mee, totdat alle haren weer goed liggen.)

Let vooral op de delen waar de poten samenkomen bij het lichaam, achter de oren en onder de staart; allemaal plekken die klitmagneten zijn voor langharige katten. Maak het stukje vacht dat je aan het borstelen bent een beetje vochtig met een plantenspuit. Je kunt de borstel dan gemakkelijker door het haar halen.

Let op veranderingen in de vacht van je kat, vooral op plekken waar weinig haar zit of die helemaal kaal zijn. Dit kan wijzen op parasieten, allergieën, schimmelinfecties of zelfs hormonale problemen; allemaal dingen die moeten worden onderzocht door de dierenarts.

HULP BIJ HAARBALLEN

Haarballen bestaan uit haar dat een kat inslikt als ze zich wast en dan in klonten opbraakt. Hoe smerig ook, haarballen horen erbij en duiden meestal niet op een gezondheidsprobleem. Als het opbraken van een haarbal met regelmatige tussenpozen gebeurt (een paar keer per maand of eens per week) en als de kat verder normaal lijkt te zijn, hoef je je geen zorgen te maken.

Als het patroon verandert, ga dan naar de dierenarts. Deze kan een mild laxeermiddel (minerale olie) voorschrijven of een vezelrijker dieet aanraden om de haarballen gemakkelijker te laten ‘passeren’. Pompoen uit blik is een goede manier om de vezels in een dieet te verhogen. Dagelijks een of twee theelepels gemengd met blikvoer of met het water uit een blikje tonijn smeert de boel goed door.

Maak van je kat echter geen laxeermiddeljunkie: dagelijks gebruik kan verstoppingen veroorzaken en de opname van belangrijke vetoplosbare vitaminen verminderen. Gebruik deze producten maximaal tweemaal per week, tenzij de dierenarts iets anders zegt. Verder kun je je kat vaker borstelen om dode haren te verwijderen.

Kat + water + zeep = Oh, oh!

Katten met lang, zijdeachtig haar moeten zeker een of twee keer per maand in bad; de meeste kortharige katten kunnen baat hebben bij een wasbeurt om de paar maanden.

Kam je kat voordat je hem in bad stopt; klitten en knoppen krijg je er nooit meer uit als het haar nat is; je moet ze er dan uit knippen. Als je kat het tolereert, kun je watjes in de oren stoppen om ze droog te houden.

Was je kat in de wastafel (dat is beter voor je rug en je hebt zo beter grip op de kat) en gebruik warm water uit de sproeikop van de douche. Zorg voor voldoende handdoeken (leg er ook een in de wasbak, zodat de kat grip heeft) en gebruik katten- of baby-shampoo.

Alles klaar? Badderen maar! Pak de kat stevig vast in zijn nekvel en zet hem in de wastafel. Maak hem rustig en grondig nat met de sproeikop. Shampoo dan de kat in (begin bij de nek en vandaar de rest van het lichaam) en spoel goed af. Herhaal het proces als hij heel erg vies is.

Heeft je kat een zijdeachtige vacht, gebruik dan crèmespoeling na de gewone wasbeurt. Ook die moet je goed uitspoelen.

Er mag absoluut geen shampoo of crèmespoeling in het haar achterblijven. In het beste geval schilfert het af, waardoor de vacht er lelijk uit gaat zien, in het ergste geval kan de huid geïrriteerd raken door langdurige blootstelling aan wasproducten.

Maak ten slotte de kat handdoekdroog en houd hem binnen totdat hij helemaal droog is.

DINGEN VERWIJDEREN

Er kunnen heel veel dingen in de vacht vast komen te zitten. Eruit knippen is de snelste oplossing, maar misschien kun je het eerst op een andere manier proberen:

Je kat kan de meeste er zelf uithalen, maar als er nog een paar in de vacht blijven hangen, smeer dan een beetje plantaardige olie op de plek en probeer het met je vingers voorzichtig los te maken.
Klitten en knopen. Doe een beetje talkpoeder op de plek en pak de klit onderaan vast. Gebruik een scherpe schaar om heel voorzichtig het grootste deel van de klit los te knippen. Als je geduldig (en voorzichtig) bent, kun je de rest van het haar met je vingers en een kam ontwarren. Kam ten slotte de plek en verwijder met een borstel het vuil en het dode haar dat het probleem heeft veroorzaakt.
Verf, olie of teer. Katten zijn zeer gevoelig voor deze producten. Als je kat vrij veel van deze stoffen in zijn vacht heeft, kun je beter de dierenarts om advies vragen. Een of twee plekjes kun je waarschijnlijk zelf wel aanpakken. Gebruik nooit oplosmiddelen om verf, olie of teer te verwijderen: de kattenhuid kan geïrriteerd raken en bovendien zijn deze producten giftig en ontvlambaar! Was je kat in plaats daarvan met een afwasmiddel om olieproducten te verwijderen. Teer is oplosbaar in minerale of plantaardige olie, maar moet er waarschijnlijk toch uit worden geknipt.
Kauwgum of andere plakkerige stoffen. Je kunt proberen om de vacht met een beetje pindakaas in te oliën om de kauwgum eruit te werken.
Externe parasieten onder controle houden

Vlooien, teken en oormijten zijn niet alleen vervelend, ze kunnen een ernstige bedreiging voor de gezondheid zijn, vooral voor katten die heel erg jong, oud of zwak zijn.

Vlooien bestrijden

Als je een enorme vlooienplaag hebt, moet je een strategie ontwikkelen. Je moet de kat én zijn omgeving behandelen, om de bijtende volwassen vlooien te doden en om te verhinderen dat de eitjes uitgroeien tot volwassen vlooien. Stofzuig je huis regelmatig en was de kat vaak.

Als je de vlooien eenmaal onder controle hebt, kun je dat het beste maar zo houden door vlooienbestrijdingsmiddelen te gebruiken, die verkrijgbaar zijn bij de dierenarts en de dierenspeciaalzaak.

Vlooienbestrijding is heel moeilijk als je kat kan gaan en staan waar hij maar wil. Je eigen huis behandelen is nutteloos als je een buitenkat hebt, omdat de kans groot is dat hij zo weer vlooien overneemt van andere katten. Lees dan ook zeker onze artikel over de beste vlooiendruppels . Voor deze katten is een plaatselijke medicatie de eerste, en waarschijnlijk, enige manier van verdediging. Als je met een huis vol vlooien zit, is hier een gevechtsplan om de plaag onder controle te krijgen:

Behandel je huis. Behandel met een spuitbus of verstuiver die zowel een sneldodende component bevat, om volwassen vlooien te doden, als een insectengroeiregulator, die verhindert dat onvolwassen vlooien zich kunnen ontwikkelen. Herhaal de behandeling na twee weken. Je kunt ook een poeder gebruiken dat vlooien doodt door ze uit te drogen. Informeer bij de dierenarts en volg de instructies zorgvuldig op.
Behandel je huisdier. Er zijn twee soorten antivlooienmiddelen.
De ene categorie doodt volwassen vlooien direct, de andere verhindert dat de eitjes uitkomen en uitgroeien tot volwassen vlooien. Beide soorten werken prima, zolang je het huis ook aanpakt. Vraag de dierenarts om advies.

Wat in elk geval niet blijkt te werken zijn elektronische vlooienbandjes en voedingssupplementen zoals knoflook en vitamine B. De beste ‘natuurlijke’ vlooienbestrijdingsmiddelen heb je al thuis staan: de wasmachine en de stofzuiger. Wekelijks het beddengoed van de huisdieren wassen en dagelijks stofzuigen helpt al heel veel om de vlooienpopulatie te verkleinen.

Je kunt vlooien niet bestrijden als je het niet serieus en consequent aanpakt. Volwassen vlooien of ontwikkelende vlooien maken behandelde plekken dan altijd weer onveilig. Informeer bij de dierenarts naar het juiste product en het juiste schema om vlooien onder controle te houden.

Vlooienbestrijding kan gevaarlijk worden als je te veel producten gebruikt en als je ze in de verkeerde combinatie gebruikt. Lees altijd de gebruiksaanwijzing en controleer of het product veilig is voor de toepassing die jij in je hoofd hebt en voor de andere huisdieren. Als je twijfelt, overleg dan met de dierenarts over een vlooienbestrijdingsprogramma.

Oormijten

Een klein beetje oorsmeer in de oren van je kat is heel normaal en kun je eenvoudig weghalen met een beetje minerale olie op een watje of wattenstaafje. Maar als de oren er echt vies uitzien, heeft je kat waarschijnlijk oormijten. Dit zijn zeer besmettelijke kleine beestjes die zich voeden met het binnenste van het oorkanaal.

Ga naar de dierenarts om te vragen of je inderdaad te maken hebt met oormijt en om een effectieve behandeling te krijgen. Het kan heel lastig zijn om van oormijt af te komen, dus houd vol. Gebruik de medicijnen die je krijgt precies volgens de instructies. Mensen willen nog wel eens stoppen als ze geen mijten meer zien, maar om de voortplantingscyclus te onderbreken, mag je niet stoppen.

Katten kunnen ook vieze oren of infecties krijgen. Je houdt de oren van je kat in goede conditie door ze om de paar weken schoon te maken met een watje en een product om oren schoon te maken (zonder alcohol).

Teken

Je kat pikt teken op zijn zwerftochten op en kan ze meestal zelf verwijderen, maar af en toe vind je een van deze bloedzuigende beestjes op een plek waar je kat niet zo gemakkelijk bij kan, zoals bij de oren. Als je je kat aait, kun je de teek voelen als een klein bobbeltje. De teek ziet eruit als een donker bolletje.

Raak een teek niet aan met je blote vingers: een tekenbeet kan de ziekte van Lyme veroorzaken. Gebruik handschoenen en een pincet of een speciaal tekenpincet. Pak het lichaam vast en trek het beestje eruit. Stop de teek in toilet-papier en spoel hem door het toilet of, als er meerdere zijn, gooi ze in een klein bakje met alcohol en spoel ze door als je klaar bent. Het is niet erg als een stukje van de kop achter blijft: dat gaat er na verloop van tijd wel uit. Breng een klein beetje ontsmettingsmiddel aan op het plekje om infectie te voorkomen en houd het in de gaten totdat het is genezen.

Als je kat een chronisch probleem heeft met teken, gebruik dan een plaatselijk vlooienbestrijdingsmiddel van de dierenarts dat ook teken bestrijdt.

ZIJN DAT … PUISTJES?

Het is een rare gewaarwording als je kat puistjes op zijn kin blijkt te hebben. Is hij aan het puberen? Nee, puistjes bij katten worden veroorzaakt door onder andere demodexmijten (kleine parasieten in de haarzakjes), ringworm (een bepaalde schimmel), contactdermatitis (een huidallergie), een abces, een voedselallergie of een inhaleringsallergie.

Contactdermatitis is waarschijnlijk het gevolg van contact met een plastic etensbakje. Koop een metalen of stenen bakje en de puistjes zullen minder worden. Voor alle andere oorzaken moet je naar de dierenarts.

De nagels van je kat knippen

Je kat houdt zijn nagels in vorm door het afgesleten buitenste laagje (de hulzen) te verwijderen. Hij kauwt de hulzen er gewoon af of laat ze achter in de objecten waarin hij krabt. De behoefte van je kat om zijn nagels ergens in te zetten, wordt verminderd als jij af en toe zijn nagels bijknipt.

Hiervoor heb je een nagelknippertje nodig. Er zijn nagelknippers speciaal voor katten, maar nagelknippers voor honden of zelfs voor mensen zijn ook goed. Houd een handdoek bij de hand waarmee je het bloeden kunt stelpen mocht je per ongeluk in de ader in de nagel knippen.

Het moeilijkste van het knippen van de nagels is de medewerking van de kat. Het is prima als je maar één nagel per avond kunt doen, want je hebt ze snel genoeg allemaal gehad.

Als je de nagels wilt knippen, duw je voorzichtig op het kussentje zodat de nagel vrijkomt. In het midden is een roze gedeelte: dit is een ader, het levend vlees. Knip hier niet in, dit doet pijn en het gaat bloeden. Knip de nagel net onder het roze gedeelte af. Als je het levend vlees niet duidelijk kunt zien, knip dan alleen de ‘haak’ van de nagel af. Vergeet niet je kat te belonen omdat hij zo tolerant was.

Als je kat echt weigert zijn medewerking te verlenen, kun je hem in een handdoek wikkelen, zodat hij wat minder bewegingsvrijheid heeft.

Bovenstaande afbeelding: Met een nagelschaartje kun je de nagels van je kat knippen; wees geduldig en beloon je kat met lekkernijen en complimentjes.

Einde

Nu zijn we aan het einde gekomen van dit artikel. Ik hoop dat ik je heb kunnen helpen met het maken van de juiste keuze. Zo niet, dan hoor ik dat graag in de comments hieronder. Ook als je iets aan dit artikel hebt gehad, hoor ik dat graag.